Het is een bekend fenomeen: eindelijk vrij en dan lig je de eerste dagen, in plaats van op je strandstoel, ziek op bed. Dat (werk)stress niet zo bevorderlijk is voor de gezondheid weten we. Maar waarom worden we dan pas ziek als we vrij zijn?

Ze noemen het ook wel het ‘omgekeerde kortjakje-syndroom’ of vrijetijdsziekte. Volgens onderzoek heeft 3 procent van de Nederlanders er last van: aan het begin van de vakantie of wanneer je een paar dagen vrij bent krijg je last van hoofdpijn, keelpijn en griepklachten.

Stress

Vooral mensen met een zware, verantwoordelijke baan lijden aan dit syndroom. Dat kan volgens onderzoek te maken hebben met de invloed van stresshormonen op het imuunsysteem. Als we onder druk staan, pompt ons lichaam adrenaline en cortisol rond waardoor de afweer een tijdlang wordt versterkt. Mogelijk krijgen ziekteverwekkers pas een kans als de stresshormonen wegvallen.

Maar uit onderzoek is ook gebleken dat mensen die hier last van hebben het vaak moeilijk vinden om uit die ‘race’ te stappen wanneer ze hun dagelijkse rustmomenten hebben. Denk aan slapen, of even in de tuin zitten. Vaak blijft het lichaam op dat moment doorgaan met de productie van adrenaline. Af en toe een shot van dat hormaan is geen probleem, het maakt juist alert. Maar wanneer je continu onder infuus staat van het hormoon wordt er nutteloze energie geproduceerd en krijgt het lichaam niet de kans om te herstellen. Hierdoor raakt het afweermechanisme verzwakt.

Wanneer je langere tijd onder spanning staat is het ineens wegvallen van die stress een aanslag op je lichaam. Je lijf is immers bezig geweest om de juiste balans te vinden en in eens valt het weg. Het is dan ook belangrijk dat je jouw lijf helpt bij het vinden van die balans. Pak wat vaker je rust en bouw af richting je vakantie. Onderzoek heeft ook uitgewezen dat je ideaal gezien om de 62 dagen een paar dagen er tussen uit zou moeten (en nee je weekend telt niet mee).

Ontspannen is stressvol

Er zijn ook psychologische verklaringen voor vakantieziekte. Zo is voor sommige personen ontspannen heel stressvol, omdat de structuur van alledag wegvalt. En dan moeten ze opeens ook nog dingen doen die ze misschien stiekem niet zo leuk vinden, zoals reizen of met de familie op stap. Vakantie of een vrij weekend betekent daarnaast vaak een verandering van leefstijl: we slapen langer, drinken minder koffie, eten anders, liggen de hele dag in de zon en dat kan ons lijf parten spelen.